ಮತ್ತೆ ಟೋಪಿಗಳು ಬಂದವು ದಾರಿಬಿಡಿ !!

ನನಗೆ ಟೋಪಿ ಹಾಕುವ ಅಲ್ಲಲ್ಲ...ಟೋಪಿ ಫೋಟೊ ಬ್ಲಾಗಿಗೆ ಹಾಕುವ ವಿಚಾರ ಬಂದಾಗ ಮಾತ್ರ ಗೊಂದಲಕ್ಕೆ ಬೀಳುತ್ತೇನೆ.


"ದಿನಕ್ಕೊಂದು ಟೋಪಿ" ತೀರ್ಮಾನದಿಂದಾಗಿ ನನ್ನ ಬಳಿ ಒಂದೆರಡು ಸುತ್ತುಗಳಿಗಾಗುವಷ್ಟು ವೈವಿಧ್ಯಮಯ ಟೋಪಿಗಳ ಗೊಂಚಲಿದೆ......ಪರಿಸರ ಪ್ರೇಮಿಗಳಿಗಾಗಿಯೇ ಸಿದ್ಧಪಡಿಸಿದ ಕಣಜವಿದೆ.......ದೊಡ್ದ ಮಕ್ಕಳಿಗಾಗಿಯೇ[ನಮಗಾಗಿ] ವಿಭಿನ್ನ ಗೊಂಬೆ ಟೋಪಿಗಳಿವೆ.......ಇದಲ್ಲದೇ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮ, ಸಂತೆ, ಪ್ರವಾಸ, ಇತ್ಯಾದಿಗಳಿಗಾಗಿ ಬಂದ ವಿದೇಶಿಯರ ಟೋಪಿಗಳಿವೆ......ಹಾಗೂ ನಿಮ್ಮ ಕಲ್ಪನೆಗೂ ಬರದ ಮತ್ತೊಂದು ವಿಧದ ಟೋಪಿಗಳು ಸಿಧ್ದವಾಗುತ್ತಿವೆ.......


ಇದೇ ಸಮಯಕ್ಕೆ ದೂರದ ಆತ್ಮೀಯ ಗೆಳೆಯ[ಸದ್ಯಕ್ಕೆ ಕೆಲಸದ ನಿಮಿತ್ತ ವಿದೇಶದಲ್ಲಿದ್ದಾನೆ]ನನ್ನನ್ನು ಬೇಟಿಯಾಗಿ, ಉಭಯಕುಶೋಲೋಪರಿ.........ಉಕು......ಸಾಂಪ್ರತ....ಎಲ್ಲಾ ಆದ ಮೇಲೆ...ಟೋಪಿಗಳ ವಿಚಾರ ಬಂದ ತಕ್ಷಣ ಸರಿಯಾಗಿಯೇ ಧಮಕಿ ಹಾಕಿದ.........


"ನೋಡೋ ಟೋಪಿ ವಿಚಾರದಲ್ಲಿ ನಿನ್ನ ತರಲೆ ಅತಿಯಾಯಿತು. ನೀನು ಹಾಕಿದ ಟೋಪಿಗಳನ್ನೆಲ್ಲಾ ಹಾಕಿಕೊಳ್ಳೋದಿಕ್ಕೆ ನಾವೇನು ಮೂರ್ಖರು ಅಂದುಕೊಂಡಿದ್ದೀಯಾ ? ಮುಂದಿನ ಭಾರಿ ಟೋಪಿ ಫೋಟೊ ಜೊತೆಗೆ, ಟೋಪಿ ಹಾಕಿಕೊಂಡವರ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಕೊಡದಿದ್ದಲ್ಲಿ ಮಾಡುತ್ತೇನೆ ನೋಡು ........."


ಗೆಳೆಯನ ಮಾತಿಗೆ ಕಟ್ಟು ಬಿದ್ದೆನೋ ಅಥವ ನನಗೆ-ನಿಮಗೆ ಇಬ್ಬರಿಗೂ ಬೇಕಿತ್ತೋ.....ಗೊತ್ತಿಲ್ಲ. ಈ ಬಾರಿ ಸ್ವಲ್ಪ ಗಂಭೀರವಾಗಿ ಮತ್ತಷ್ಟು ಜಾನಪದ ಟೋಪಿಗಳ ಜೊತೆಗೆ, ಕಲಾವಿದರು, ಅವರ ಸ್ಥಳ, ಅವರ ಬಗ್ಗೆ ಒಂದೆರಡು ಸಾಲಿನ ವಿವರಣೆ ಕೊಡಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿದ್ದೇನೆ..................



ಹಗಲು ವೇಷದ ವಾದ್ಯಗಾರರ ಟೋಪಿ....................

ಇವರ ಮೂಲಸ್ಥಾನ ಹಂಪಿ. ಇವರು ಅಲೆಮಾರಿಗಳಂತೆ ಊರೂರು ಅಲೆಯುತ್ತಾ, ಅಲ್ಲಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಬಿಡಾರ ಊಡಿ, ಬೀದಿ, ವೇದಿಕೆ......ಹೀಗೆ ಎಲ್ಲಾ ಕಡೆಯೂ ಪ್ರದರ್ಶನ ಮಾಡಿ ಹೊಟ್ಟೆ ಪಾಡು ನಡೆಸುತ್ತಾರೆ......

ಈ ಕಲೆಯಲ್ಲಿ ಮುಗ್ಧ ಅಭಿನಯದ ಜೊತೆಗೆ ಮೊದಲ ನೋಟಕ್ಕೆ ನಗು ತರಿಸುವ ಕುಣಿತವೇ ಇವರ ವಿಶೇಷ. ಇವರು ಹನುಮಾಯಣ ನಾಟಕ ಅಭಿನಯಿಸುತ್ತಾರೆ...................................

ಲಂಬಾಣಿ ಟೋಪಿ....

ಇವರು ಲಂಭಾಣಿಗರು. ರಾಜಸ್ಥಾನದಿಂದ ಇಲ್ಲಿಗೆ ಗುಳೇ ಬಂದ ಇವರು ಇಲ್ಲಿನವ ರೇ ಆಗಿಹೋಗಿದ್ದಾರೆ..........

ನಗರ ಹಳ್ಳಿಗಳೆನ್ನೆದೇ ಊರೂರು ಅಲೆಯುತ್ತಾ ತಮ್ಮದೇ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ಹಾಡು, ಹಿತ-ಮಿತವಾದ ಹೆಜ್ಜೆಹಾಕುತ್ತಾ ಕುಣಿಯುವ ಇವರು ತೊಡುವ ವಸ್ತ್ರಗಳು ಮಣಿ, ಗುಂಡಿ[ಬಟನ್] ಚಿಲ್ಲರೆ ಕಾಸು, ಕವಡೆ...ಇತ್ಯಾದಿಗಳಿಂದ ಸಂಪೂರ್ಣ ಅಲಂಕೃತಗೊಂಡಿರುತ್ತವೆ.................................

ಸೋಮನ ಕುಣಿತ ವಾದ್ಯಗಾರರ ಟೋಪಿಗಳು.

ಮದ್ದೂರಿನ ಈ ಜಾನಪದ ಕಲಾವಿದರು ರಾಕ್ಷಸ ಮುಖದ ಸೋಮನ ವೇಷ ಧರಿಸಿ ಕುಣಿಯುತ್ತಾರೆ. ಅವರ ಕುಣಿತಕ್ಕೆ ತಕ್ಕ ಹಾಗೆ ಡೋಲು ಬಾರಿಸುವ ಸಹ ವಾದ್ಯಗಾರರು ಅವರದೇ ಆದ ರೀತಿ ಟೋಪಿ ಧರಿಸುತ್ತಾರೆ. ಕನ್ನಡ ಮತ್ತು ಸಂಸ್ಕೃತಿ ಇಲಾಖೆಯವರು ತಿಂಗಳಿಗೊಮ್ಮೆ ಈ ಎಲ್ಲಾ ಕಲಾವಿದರನ್ನು ಕರೆದು ಕಲೆ ಪ್ರಧರ್ಶಿಸಲು ಅವಕಾಶ ಕೊಟ್ಟರೆ ಈ ರೀತಿ ತನ್ಮಯರಾಗಿ ಕುಣಿಯುತ್ತಾರೆ. ಪ್ರೇಕ್ಷಕರಿಗೆ ರಸದೌತಣ ನೀಡುತ್ತಾರೆ.

ಆದರೆ ಅವಕಾಶವಿಲ್ಲದವರು ಶೇಷಾದ್ರಿಪುರಂ ಕಾಲೇಜಿನ ಎದುರು ಮದ್ಯರಸ್ತೆಯಲ್ಲಿ ಹುಡುಗ ಹುಡುಗಿರ ಮುಂದೆ ಹೊಟ್ಟೆ ಪಾಡಿಗೆ ಇದೇ ಸೋಮನ ವೇಷವನ್ನು ಧರಿಸಿ ಕೈಯಲ್ಲಿರುವ ಚಾಟಿಯಿಂದ ನೆಲಕೊಮ್ಮೆ, ಮತ್ತು ತಮ್ಮ ಮೈ ಮೇಲೊಮ್ಮೆ ಬಾರಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾ, ದೇಹ ದಂಡಿಸಿ ದೇವರ ಹೆಸರಿನಲ್ಲಿ ಬಿಕ್ಷೆ ಬೇಡುತ್ತಾರೆ..........

ಗುಜರಾತಿನ ಜನಪದ ಟೋಪಿಗಳು.

ಗರ್ಭಾ ನೃತ್ಯ ಗುಜರಾತಿನ ಬುಡಕಟ್ಟು ಜನಾಂಗದ ಒಂದು ಜಾನಪದ ಕಲೆ.

ಈಗ ಆ ರಾಜ್ಯವಲ್ಲದೇ ಗುಜರಾತಿ ಭಾಂಧವರು ದೇಶದ ಉದ್ದಗಲಕ್ಕೂ ನೆಲೆಸಿರುವುದರಿಂದ ಈ ಕಲೆ ಬೆಂಗಳೂರು ಮುಂಬೈ, ಇನ್ನಿತರ ಸ್ಥಳಗಳಲ್ಲಿ....... ಆಗಾಗ ನಡೆಯುತ್ತಿರುತ್ತದೆ. ನವರಾತ್ರಿ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ದೊಡ್ಡ ಉತ್ಸವಗಳಾಗಿ ಮಾರ್ಪಟ್ಟಿವೆ....................................

ಕಂಸಾಳೆಯವರ ಜಾನಪದ ಟೋಪಿ.

ಮಲೈ ಮಾದೇಶ್ವರ ದೇವರನ್ನು ಹಾಡಿ ಹೊಗಳಿ ಕುಣಿದಾಡಲು ಕೊಳ್ಳೆಗಾಲ, ಮಳವಳ್ಳಿ, ಅದರ ಸುತ್ತಮುತ್ತಲಿನ ಜಾನಪದ ಕಲಾವಿದರಿಗೆ ಕಂಸಾಳೆ ನೃತ್ಯವೇ ಬೇಕು.

ಪ್ರತಿ ಹಾಡಿನಲ್ಲೂ " ಸಿದ್ದಯ್ಯ ಸ್ವಾಮಿ ಬನ್ನಿ" ಎನ್ನುತ್ತಾ ಕೈಯಲ್ಲಿ ಕಂಚಿನ ಕಂಸಾಳೆ ತಾಳವನ್ನು ಹಿಡಿದು ಕುಣಿಯುವ ಇವರ ಸಮೂಹ ನೃತ್ಯವೂ ನೋಡುಗನ ಮೈ ಮನಸ್ಸು ರೋಮಾಂಚನಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ. ಅದಕ್ಕೆ ತಕ್ಕಂತೆ ಅದ್ಭುತ ತಾಳ, ರಾಗಸಂಯೋಜನೆಯ ಹಾಡು ನೋಡುತ್ತಾ...... ನೋಡುತ್ತಾ..... ಪ್ರೇಕ್ಷಕನೂ ಕುಣಿಯವಂತೆ ಪ್ರೇರೇಪಿಸುತ್ತದೆ ರೋಮಾಂಚನಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ...........

ಮುತ್ತಪ್ಪನ್ ದೇವರ ಟೋಪಿ.

ಇದು ದೇವರ ವಿಚಾರವಾದ್ದರಿಂದ, ದೇವರ ತಲೆಯ ಮೇಲಿನ ಕಿರೀಟವನ್ನು ಟೋಪಿ ಅನ್ನುತ್ತಿರುವುದಕ್ಕೆ ಮೊದಲೇ ಕ್ಷಮೆ ಕೇಳಿಬಿಡುತ್ತೇನೆ. ಕೇರಳದ ಕಣ್ಣೂರಿನಲ್ಲಿರುವ ಮುತ್ತಪ್ಪನ್ ಬಡವರ ದೇವರಂತೆ. ಅಲ್ಲಿಗೆ ಹೋಗಲಿಕ್ಕಾಗದ ಸ್ಥಳೀಯಾ ಮಲೆಯಾಳಿ ಭಾಂದವರು ಯಶವಂತಪುರದಲ್ಲಿ ನಡೆಯುವ ಉತ್ಸವದಲ್ಲಿ ಸೇರುತ್ತಾರೆ.

ಅಲ್ಲಿನ ಪೂಜಾರಿಗಳು ಇಲ್ಲಿಗೆ ಬಂದು ಅರಿಸಿನ, ಕುಂಕುಮ, ವಿಭೂತಿ ಬಳಸಿ ದೇಹಕ್ಕೆ ಅವರದೇ ಆದ ಆಲಂಕಾರ, ವೇಷ ಭೂಷಣ, ಮತ್ತು ತಲೆಗೆ ವಿಶಿಷ್ಟವಾದ ಎಲೆ, ಹೂವು, ಗರಿಕೆ, ಇತ್ಯಾದಿಗಳನ್ನು ಬಳಸಿ ಸ್ವತಹ: ಅಲ್ಲೇ ತಯಾರಿಸಿದ ಕಿರೀಟ[ಟೋಪಿ]ವನ್ನು ತಲೆಗೆ ಧರಿಸಿಧರೆ ಮುತ್ತಪ್ಪನ್ ದೇವರು ಧರಿಸಿದವರ ಮೇಲೆ ಆವಾಹನೆಯಾಗುತ್ತಾನೆ ಎನ್ನುವ ನಂಬಿಕೆ..............

ಡೊಳ್ಳು ಕುಣಿತಗಾರರು

ಡೊಳ್ಳು ವಾದ್ಯ ಗಾರರ ಟೋಪಿಯನ್ನು ನಾನು ಹಿಂದಿನ ೪ನೇ ಟೋಪಿ ಸರಣಿಯಲ್ಲಿ ಹಾಕಿದ್ದೇನೆ. ಜಾನಪದ ಕಲೆಯ ಗಂಡುವಾದ್ಯವೆಂದೇ ಪ್ರಖ್ಯಾತವಾದ ಡೊಳ್ಳುವಾದ್ಯವನ್ನು ಸಾಗರದ ಜಾನಪದ ಕಲಾವಿದರು ಪ್ರದರ್ಶಿಸುತ್ತಾರೆ. ಡೊಡ್ಡ ಹೆಜ್ಜೆ ಹಾಕಿ ಆತ್ಮವಿಶ್ವಾಸದಿಂದ ಕುಣಿಯುತ್ತಾ, ಡೊಳ್ಳು ಭಾರಿಸುವುದನ್ನು ನೋಡುತ್ತಿದ್ದರೆ ಮೈ ಜುಮ್ಮೆನ್ನುತ್ತದೆ........ಡೊಳ್ಳು ವಾದ್ಯವನ್ನು ರಾಜ್ಯದ ನಾನಾ ಭಾಗದ ಜನಪದ ಕಲಾವಿದರು ಅವರದೇ ಆದ ಶೈಲಿಯಲ್ಲಿ ಪ್ರದರ್ಶಿಸುತ್ತಾರೆ................

ದಂಗೆಯ ಮುಂಚಿನ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಬ್ರಿಟೀಷರ ಆಡಳಿತ ಕಾಲದಲ್ಲಿನ ಟೋಪಿಗಳನ್ನು ಫೋಟೊ ತೆಗೆಯುವ ಅವಕಾಶ ಸಿಕ್ಕಿತ್ತು...........

ರಾಜ, ಆಸ್ಥಾನ ಕವಿಗಳ ಟೋಪಿಗಳು....

ನಾಗರೀಕ, ಪರಂಗಿ ಆಡಳಿತಗಾರ, ಪರಂಗಿ ಸೈನಿಕನ ಟೋಪಿಗಳು.

ಪ್ರಮೋದ್ ಸಿಗ್ಗಾವಿ ನಿರ್ಧೇಶನ, ರಾಘವೇಂದ್ರರವರ ಹಿತಮಿತ ಬೆಳಕಿನ ಸಂಯೋಜನೆಯ ಈ ನಾಟಕ ರಂಗಶಂಕರದಲ್ಲಿ ನಡೆದಿತ್ತು.

೧೯೫೭ರ ದಂಗೆಯ ಮುಂಚಿನ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಲಕ್ನೋ ನಗರದ ಮೀರ್ ಕಾಸಿಂ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಇದ್ದ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯ ಚಿತ್ರಣವನ್ನು ಈ ನಾಟಕ ತಿಳಿಹಾಸ್ಯ ಧಾಟಿಯಲ್ಲಿ ನೋಡಿಸಿಕೊಂಡು ಹೋಗುತ್ತದೆ.

ಆಗಿನ ಕಾಲದ ಸೈನಿಕರು, ರಾಜರು, ಅವರ ಆಸ್ಥಾನ ಕವಿಗಳು, ನಾಗರೀಕರು, ಪರಂಗಿ ಜನರ ಟೋಪಿಗಳನ್ನು ಒಂದು ನಾಟಕದಲ್ಲಿ ಕ್ಲಿಕ್ಕಿಸಿದ್ದೆ............

[ರಾಯಚೂರಿನ ಕಣಿಹಲಗೆ ಕಲಾವಿದರು, ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡದ ಹಾಲಕ್ಕಿ ಜಾನಪದ ಕಲಾವಿದರು ಅವರ ಟೋಪಿಗಳನ್ನು ಇನ್ನಿತರರನ್ನು ಮುಂದೆಂದಾದರು ತೋರಿಸುತ್ತೇನೆ].

ಮುಂದಿನ ಬಾರಿ ಮತ್ತಷ್ಟು ವೈವಿಧ್ಯಮಯ ಟೋಪಿಗಳು...........

ಚಿತ್ರ ಮತ್ತು ಲೇಖನ.......

ಶಿವು.